Terugkoppeling Wandelingen Landschapspark Madestein

In de eerste helft van oktober 2022 hebben diverse wandelingen plaatsgevonden naar aanleiding van het concept Definitief Ontwerp Landschapspark Madestein. In deze wandelingen zijn diverse vragen gesteld. Deze vragen zijn verzameld en hieronder kunt u de terugkoppeling hiervan lezen.

Waarom worden er zoveel bomen gekapt? Kan hier meer achtergrondinformatie over worden gegeven?

Om te voldoen aan de kwalitatieve uitgangspunten van het collegebesluit “Herinrichting Landschapspark Madestein” (RIS 283365) is er niet te ontkomen aan het kappen van bomen in het Landschapspark Madestein.

De belangrijkste ingrepen in het park die tot bomenkap leiden zijn: het toevoegen van paden ten behoeve van de verbetering van dwarsverbindingen en het recreatief pad rondom de plas, het ontgraven van water en het creëren van de Vispaaiplaats (stilte- natuurgebied). Uitgangspunt bij het ontwerp was zoveel als mogelijk de huidige waardevolle bomen en beplanting te behouden. Het rondje plas en de paden zijn voor het overgrote deel ontworpen over bestaande paden, weiden of olifantenpaden.

Er is een grondige inventarisatie gedaan, welke met natuurorganisaties is gedeeld en besproken. Mede op basis van de rondgang in 2021 met de natuurorganisaties (zoals bijvoorbeeld de Haagse Vogelbescherming en de Algemene Vereniging voor Natuurbescherming) in het gebied is het plan deze daarop bijgesteld en worden er minder bomen gekapt

Vanaf 30 cm omtrek zijn bomen kapvergunning plichtig. Dat betreft een doorsnede van 10 cm, met vaak ook nog een heel klein kroontje. In aantallen betreft het 468 te kappen bomen bestaande uit 331 kleinere bomen in bosplantsoen en 133 vrijstaande bomen. De meeste bomen die worden gekapt hebben een gemiddelde doorsnede van 10 tot maximaal 30 centimeter. Er worden 62 grotere bomen gekapt (gemiddelde doorsnede van 30 tot maximaal 90 centimeter. Bomen met nesten en holtes (bewoond of geschikt voor bewoning) worden niet gekapt.

De kleinere bomen in het bosplantsoen zijn bomen waarvan de buurbomen de kroonruimte weer gaan innemen. Bijvoorbeeld; we leggen een pad aan door een bosperceel. We kappen een strook van 3 m breed uit, dat lijkt breed, maar de bomen naast het pad gaan van de open ruimte profiteren en een grotere kroon ontwikkelen. Na enkele jaren komen de kronen van de bomen links en rechts van het pad weer bij elkaar en heeft het bosperceel dezelfde kroonvolume van voor de kap. Ook worden randen van bosplantsoen vakken afgesnoept. Voor een gedeelte zijn dit bomen die niet aangeplant zijn, maar spontaan opgekomen zijn.

Vanzelfsprekend is er een bomencompensatieplan gemaakt waarin o.a. de herplant is beschreven. Deze is onlosmakelijk verbonden aan de kapvergunning. Er is bij de totstandkoming van het bomencompensatieplan zo veel mogelijk gekeken naar de kwaliteitsverbetering en diversiteit van het groen met als doel een duurzaam en toekomstgericht landschapspark te creëren.

Er worden meerdere boomsoorten terug geplant, waaronder ook bloeiende en vruchtdragende soorten. Deze trekken insecten en vogels aan, wat bijdraagt aan de toename in biodiversiteit. Doordat het bomenbestand ‘verjongd’, blijft het park op termijn gezond. Bovendien wordt het kaphout voor een groot gedeelte in het park verwerkt, takkenrillen, liggend dood hout (paddenstoelenvoer enz.), ook dat vergroot de biodiversiteit.

Concreet betekent dit dat er een herplant plaats zal vinden van:

  • 80 bomen van een eerste grootte (een variëteit in 8 typen zoals bv. zomereik, beuk, veldesdoorn).
  • Daarnaast wordt er 3.775 m2 bosplantsoen (dit is een mengel van grote struiken (30%) (bestaande uit diverse soorten zoals lijsterbes, hazelaar, meidoorn) en boomvormers (70%) (bestaande uit 10 diverse soorten zoals b.v. eik, beuk, linde) die uiteindelijk eenzelfde beeld als de huidige vakken in het gebied gaan geven.
  • En er wordt 2.517 m2 mantelzoomvegetatie ingeplant, die een natuurlijke gelaagdheid kleur en diversiteit in de randen van de bosvakken beplanting geven, zoals b.v. lijsterbes, grauwe wilg en eenstijlige meidoorn.

De 3.775 m2 inplant van bosplantsoen staat gelijk aan ca. 1.130 bomen. De aanplant van de eerste orde grootte bomen en de m2 bosplantsoen resulteert in een positieve bomenbalans van +745.

Waarom zijn de paden van asfalt en niet b.v. een schelpenpad, of ander materiaal wat meer natuurlijk is?

Niet alle paden zijn van asfalt. Voor het rondje plas is gekozen voor een iets verhoogd pad van asfalt zodat het Landschapspark het hele jaar rond begaanbaar is voor alle doelgroepen, waaronder ook voor minder valide in een rolstoel en scootmobiel. Een andere prettige bijkomstigheid is dat asfalt paden ook na hevige regenbuien goed begaanbaar blijven. De wens is om de deklaag een natuurlijke uitstraling te geven.

De nieuwe paden in het Scharnier worden aangelegd met half verharding.

Waarom zijn de voetpaden zo breed en niet b.v. 1,5 m.

Het pad rondje plas is 2,5 meter breed en de half verharde paden in het scharnier zijn 2 meter breed. De breedte van het rondje plas heeft te maken met de randvoorwaarden vanuit het handboek openbare ruimte van de gemeente Den Haag. Een van de eisen is dat deze voor hulpdiensten toegankelijk moeten zijn.

Waarom gaat het rondje plas door bosplantsoen?

Het rondje plas gaat voor het overgrote deel over bestaande paden, weiden of bestaande looproutes die ingesleten zijn in het park, de zogenaamde olifantenpaden. Op een paar plekken is het echter noodzakelijk om door de bestaande beplanting door te steken, soms is dat in het kader van de veiligheid omdat het pad anders te dicht langs open water komt te liggen en soms om grote markante bomen te sparen.

Wat gebeurt er bij de huidige parkeerplaats?

Het huidige parkeerterrein met circa 90 parkeerplaatsen voor personenauto’s zal worden gehalveerd, het terrein wat vrijkomt zal worden toegevoegd aan de bosvakken. Door het introduceren van deze twee nieuwe bosvakken aangeplant met bosplantsoen worden de naastliggende gebieden beter met elkaar verbonden. bosplantsoen is een mengel van grote struiken (30%) (bestaande uit diverse soorten zoals lijsterbes, hazelaar, meidoorn) en boomvormers (70%) (bestaande uit 10 diverse soorten zoals b.v. eik, beuk, linde) die uiteindelijk eenzelfde beeld als de huidige vakken in het gebied gaan geven.

 Kan er verlichting komen op het huidige fietspad?

 Het Landschapspark is onder andere een belangrijk woongebied van vleermuizen. Vleermuizen en hun leefgebied zijn Europees beschermd en in Nederland beschermd vanuit de wet Natuurbescherming. Vleermuizen zijn zeer gevoelig verstoring door kunstlicht, het aanbrengen verlichting zou effect hebben op de populatie vleermuizen en hun fourageergebied. Ook is het Gemeentelijk beleid dat in de Bosgebieden rust is voor de fauna en het donker is tussen zonsondergang en zonsopgang.

We begrijpen dat het Oostmadepad ervaren wordt als een kortere en een snellere route door onder andere kinderen die heen en weer fietsen naar vriendjes, echter er zijn goede alternatieve routes, de meer gangbare, veilige en wel verlichte routes gaan langs de Madesteinweg en de Oorberlaan.

U kunt via de volgende links hierover meer informatie vinden.

Visie op licht: https://denhaag.raadsinformatie.nl/modules/13/Overige%20bestuurlijke%20stukken/425603

Vleermuizengebieden:

https://ddh.maps.arcgis.com/apps/webappviewer/index.html?id=6f957ceeeee044ef8770ba147e95380e

Kan het huidige fietspad breder worden gemaakt?

Het ontwerp gaat uit van dezelfde maatvoering, wel wordt het pad verbeterd om plasvorming te voorkomen. Wij zullen het verzoek het pad breder te maken in het projectteam bespreken en nader bekijken of het pad kan worden verbreed zonder dat dit ten koste gaat van bestaande bomen.

Hoe zit het met de fietsverbinding /de brug vanuit de Exporteurspaan richting Oostmadeweg?

Er is een fasering aangebracht in de planvorming van het Landschapspark. Het concept DO bestaat uit fase 1 waarin de begaanbaarheid van het park wordt verbeterd en de natuurkwaliteit een impuls krijgt. De brugverbinding is onderdeel van fase 2.

Er wordt onderzocht of en hoe de brugverbindingen eventueel kunnen worden gerealiseerd, zodanig dat er een verbinding tot stand kan worden gebracht én er tegelijkertijd aan de wensen en eisen kan worden voldaan ten aanzien van de diverse aspecten die samenhangen met deze brugverbinding (ecologie, mobiliteit, etc.). Daarvoor wordt de integrale samenwerking gezocht met de grondlegger(s) van de van Zee tot Zweth verbinding en de collega’s van mobiliteit en projectleiders van op het gebied aantakkende projecten.

In de realisatie van Fase 1 wordt wel geanticipeerd op de te realiseren doorsteek in Fase 2; bij de Madepolderweg wordt een nieuwe entree voor voetgangers gemaakt (op het toekomstige fietspad tracé). Fase 2 kan, wanneer de financiële middelen daarvoor beschikbaar zijn, worden opgepakt. Beide fases worden dus separaat van elkaar gerealiseerd. Fase 2 is geen onderdeel van het concept DO wat nu voorligt, maar bevindt zich nog in de schetsontwerp fase

Waar kunnen honden nog vrij lopen? En kan de winterregeling blijven?

De maatregelen in het ontwerp hebben consequenties voor het gebruik van het park door bezoekers met een hond. Op grond van het ontwerp en de reacties vanuit hondenbezitters, is er een concept hondengebruikskaart opgesteld in samenspraak met de verschillende diensten van de gemeente.

Het daarbij gehanteerde streven is dat het regime dat gaat gelden wordt gelijkgetrokken met alle groot groengebieden in de gemeente Den Haag. Van de categorieën (hondenlosloopgebied (honden het hele jaar door los) verboden voor honden en het zogenaamde strandregime (strand: honden beperkt toegestaan) naar de categorieën; hondenlosloopgebied, honden aan de lijn en verboden voor honden. Hierdoor is het voor eenieder duidelijk waar welk regime geldt. En is het voor de handhavers eenvoudig om de gebruikers van het park aan te spreken en te handhaven waar nodig.

Uitgangspunt bij de totstandkoming van de hondenkaart is de verschillende functies in het park die met elkaar interfereren zoals het recreatieve rondje plas, de speelplekken voor kinderen, het zwemstrandje, de natuurgebieden en de ruiterpaden. De grotere functiemening, het wegvallen van het “strandregime” en het verplaatsen van de verschillende functies in het parkgebied, zal leiden tot een aangepaste hondenkaart bij de uitwerking naar DO.

De definitieve hondenkaart komt tot stand in overleg met de betrokken gemeentelijke vakdisciplines. Na realisatie van de werkzaamheden in het park, wordt met een separaat besluit de hondenkaart geconcretiseerd en definitief gemaakt en ter besluitvorming aan het College voorgelegd.

Er is veel overlast van mensen die in het Landschapspark Madestein BBQ’en. Zij laten rommel achter en doen behoeftes in de bosjes. Kan dit niet worden verboden of meer handhaving?

Er mag volgens de APV (Artikel 5:34 Verbod afvalstoffen te verbranden buiten inrichtingen of anderszins vuur te stoken) overal worden gebarbecued. Zolang je geen overlast of gevaar veroorzaakt. Er zijn een aantal plaatsen waar je niet mag barbecueën. Dit wordt dan ter plekke aangegeven. Dat zijn omheinde gebieden deze vallen onder Art. 461 van het wetboek van Strafrecht.

De gemeente is geen voorstander om Landschapspark Madestein af te sluiten voor BBQ-gebruik. Het is een groot groengebied en daarmee voor alle bewoners van Den Haag en overige bezoekers bedoeld.

Op diverse plekken kunnen auto’s het Landschapspark Madestein inrijden, dat gebeurt ook regelmatig, kan dit worden voorkomen?

Het toekomstige wandelpad zal voor de hulpdiensten bereikbaar moeten blijven echter fout gebruik moet worden ontmoedigd. Het ontwerpteam zal bij de verder uitwerking naar DO hier aandacht aan besteden.

Behoefte aan een speelplek voor 12 + leeftijd

De behoefte vanuit bewoners aan speelvoorzieningen voor oudere kinderen zoals een skatebaan of voetbalkooi, is meegegeven. De gemeente is geen voorstander om deze hoog stedelijke voorzieningen in een Landschapspark als dit te plaatsen. Wel kan worden gekeken naar sport en spel aanleidingen.

Deze behoefte is afgestemd met de speelbeheerder van stadsdeel Loosduinen. Zowel locatie als budget zijn hierin een uitdaging. Er zal een inventarisatie worden gedaan, in en rondom Vroondaal, naar (een) locatie (s) voor bijvoorbeeld een voetbal kooi.

Oproep Haagse Vogelbescherming wijkbewoners te betrekken in de natuurbeleving van hun omgeving.

Tijdens een van de wandelingen is er vanuit de Haagse Vogelbescherming de idee geopperd om een vrienden van Landschapspark Madestein te starten. HVB is hier mee bezig en zal t.z.t. met een voorstel komen. Mocht u interesse hebben dan kunt u dit via info@vroondaal.nl laten weten.

Hoe zit het met de waterkwaliteit en het zwemmen? Wat is de status van het uitdiepen?

De Oostmadeplas heeft twee officiële zwemlocaties (https://www.zwemwater.nl/): Plassen Madestein Zuidzijde en Plassen Madestein Noordzijde. De zwemwaterkwaliteit op beide locaties is niet goed: er is vaak overlast van blauwalg en met enige regelmaat van bacteriën. Dit zorgt ervoor dat er vaak een negatief zwemadvies geldt voor beide locaties.

De oorzaak van de blauwalgoverlast is dat het water in de plas erg voedselrijk is en dat er weinig verversing is (doodlopende plas). Samen met gemeente Den Haag zoekt Hoogheemraadschap van Delfland naar oplossingen voor de problemen met de zwemwaterkwaliteit. Omdat het een complex probleem is, is de oplossing ook niet simpel en zal dit tijd vragen. Het verwijderen van de sliblaag onderin de plas is één van de mogelijke maatregelen. Hier is nog geen besluit over genomen. Uitdiepen van de plas staat niet op de lijst met mogelijke maatregelen. Het enige stuk dat uitgediept wordt, is de vispaaiplaats.

Waar kun je de plas makkelijk ingaan om te zwemmen?

Dat kan vanuit de twee bestaande strandjes. Vanuit Delfland is het advies om geen aanvullende zwemlocatie toe te voegen. Dit zou een vrij omvangrijke procedure via de provincie Zuid-Holland opstarten, terwijl er al twee locaties aan de plas aanwezig zijn.

Wordt al het riet vervangen door natuur ecologische zones, blijft er riet staan? En hoe wordt dit onderhouden?

Delfland streeft naar ecologische oevers met veel verschillende soorten planten, zodat de biodiversiteit hoog is. Van nature komt er langs de oevers van de Oostmadeplas veel riet voor. Deze plant groeit makkelijk in onze omgeving. Omdat riet een gebiedseigen soort is, zal deze ook in de toekomst aanwezig blijven. We zullen wel andere soorten gaan aanplanten om een betere mix van verschillende soorten in het gebied te krijgen. Ook het onderhoud van de oevers wordt hierop aangepast. Het onderhoud gebeurt op een ecologisch vriendelijke manier, met oog voor behoud van soorten en het vergroten van de natuurwaarde. Bijvoorbeeld: elk jaar een deel maaien, maaisel afvoeren, delen waar riet niet gewenst is dieper maaien, etc. Onderhoud doen we zoveel mogelijk vanaf de kant, en waar we er vanaf de kant niet bij kunnen vanaf het water.

Welke vissen worden er verwacht in de vispaaivijver, zijn er doelgroepen bepaald?

Met het aanleggen van de vispaaivijver wil Delfland ervoor zorgen dat er een beter evenwicht in het visbestand komt. Op dit moment is de plas voedselrijk, vaak troebel en leven er veel karpers en brasems. Dit zijn vissen die de bodem omwoelen en er zo voor zorgen dat het water troebel blijft. We willen graag minder bodemwoelende vis, en graag meer roofvissen als snoek en snoekbaars en bijvoorbeeld driedoornig stekelbaarsje en bittervoorn. Dit zijn vissen die van helder water houden. Door snoek makkelijker jongen te laten krijgen in de vispaaiplaats, die als ze groter zijn gaan jagen op de andere vissoorten, zal er na een aantal jaar een beter natuurlijk evenwicht in de visstand ontstaan (is de gedachte). Ook de Kaderrichtlijn Water (Europese Waterkwaliteitswetgeving) vraagt dit van ons.

Is het mogelijk om van de vispaaivijver ook een broekbos te maken?

Een broekbos voor vogels heeft geen positief effect op de waternatuur die we willen (en moeten) bereiken. Vanuit Delflands perspectief is dat geen mogelijkheid.

Hoe hoog wordt de nieuw aan te leggen kade, kun je die zien in het landschap?

Rondom de plek van de vispaaiplaats ligt nu al een verhoogde aarden wal, waarover voor een deel het ruiterpad loopt. Die aarden wal is al ongeveer op de hoogte die de nieuwe kering zal krijgen. Ter vergelijk: de Oostmadeweg langs de vispaaiplaats ligt ongeveer op 55 cm onder NAP. De bovenkant van de nieuwe kering wordt aangelegd op 20 cm boven NAP, dus ca. 75 cm boven de hoogte van de weg. Als je op de weg loopt of fietst, kijk je dus makkelijk over de kade heen. Op de plekken waar de aarden wal nu nog niet aanwezig is, wordt de grond ongeveer tussen de 50 en 100 cm opgehoogd. NB: opgehoogde grond zakt na de werkzaamheden altijd nog een stukje in (zetting). We leggen de kering bij aanleg dus iets hoger aan. De kering zal in de loop van het jaar na aanleg langzaam iets zakken tot zijn uiteindelijke hoogte.

Waarom is de opening van de vispaaivijver aan de zuidzijde?

Als de vispaaivijver slechts aan één kant in verbinding staat met de grote plas, dan lopen we het risico dat het water teveel stilstaat en er te weinig verversing is. En dat is slecht voor de waterkwaliteit. Door een tweede opening aan de zuidkant te maken kan het water makkelijker met de grote plas uitwisselen en is er betere verversing.

Kan het projectplan van het Hoogheemraadschap worden gedeeld?

Het ontwerp staat in grote lijnen op papier en wordt nog verder uitgewerkt. Het projectplan wordt in een latere fase opgesteld, zodra het ontwerp is vastgesteld, het geld definitief beschikbaar is gesteld en de vergunningen voor aanleg worden aangevraagd. Dit projectplan staat dan ook open voor inspraak en het indienen van zienswijzen, net als bij andere vergunningen.